५) दास्यभक्तीचा अर्थ काय?

उत्तर – दास्य भक्ती म्हणजे याचना, लाचारी, परतंत्रता, परावलंबित्व व दुबळेपणा नव्हे, तर दास्य भक्ती म्हणजे ‘माझा स्वामी जेवढा समर्थ तसाच मीही होणार’, ह्या इच्छेने त्याच्या पायाशी राहून विनम्रपणाने त्याच्या सर्व नियमांनी स्वतःला बांधून घेणे होय.
परमात्म्याचे दास्यत्व म्हणजे परमेश्वराचे प्रेम, निर्भयता व पावित्र्य ह्या त्रिवेणी संगमाचे दास्यत्व स्वीकारणे.
दास्यभक्ती म्हणजे संपूर्ण शरणागती. अगदी भगवान श्रीकृष्णाने सांगितल्याप्रमाणे,
सर्वधर्मान् परित्यज्य मामेकं शरणं व्रज ।
अहं त्वां सर्वपापेभ्यो मोक्षयिष्यामि मा शुचः ॥
भगवंत म्हणतात, ‘‘हे मानवा, तू सर्व गुणधर्म सोडून फक्त मला शरण ये. मी तुला पूर्ण पापमुक्त करून सर्वोच्च स्थान देईन.’’
प्रत्येक कर्म करताना परमेश्वराचा प्रथम विचार करणे, ही दास्यभक्तीची पहिली अट आहे.
प्रत्येक कर्म परमेश्वरासाठीच करणे, ही दास्यभक्तीची दुसरी अट आहे.
परमेश्वराने माझ्या इच्छा पुरवाव्यात हा विचार सोडून देऊन परमेश्वर माझ्या जीवनात उचित तेच घडविणार हा दृढनिश्च य असणे, ही दास्यभक्तीची तिसरी अट.
माझ्या सेवेचे, भक्तीचे फळ मी मागणार नाही. तो देईल त्यातच मी आनंदी राहून त्याची अधिकाधिक सेवा कशी करता येईल ह्यासाठीच स्वतःचे जीवन वाहून घेणे, ही दास्यभक्तीची चौथी अट.
माझे ‘जर’ ‘तर’ आणि माझ्या अटी संपल्या की ‘सुख येवो की दुःख, पण माझ्याकडून तुझे कार्य साधून घे’, ही तीव्र व सच्ची इच्छा ही दास्यभक्तीची पाचवी अट.
भगवंताच्या सेवेत व प्रेमातच अधिकाधिक आनंद मिळू लागतो व मग जीवन प्रापंचिक व पारमार्थिकदृष्ट्या खरेखुरे संपन्न होऊ लागते. ही प्रापंचिक संपन्नता मला दास्यत्वापासून दूर नेणार नाही, तसेच पारमार्थिक उन्नती अहंकार वाढविणार नाही ह्याची काळजी घेणे, ही दास्यभक्तीची सहावी अट.
हनुमंताचे आचरण हाच एकमेव आदर्शमार्ग व भरताचे आचरण हेच एकमेव होकायंत्र मानून जीवनप्रवास करणे, म्हणजेच दास्यभक्तीची सातवी व सर्वात महत्त्वाची अट.

Scroll to top